Twee belangrijke oorzaken
- Beeldscherm is opgebouwd uit RGB kleuren en drukwerk uit CMYK of PANTONE kleuren
- Kleuren in je drukwerk kunnen anders uitvallen wanneer je verschillende papiersoorten gebruikt. Dit komt doordat papier coated of uncoated is.
Wat is het verschil tussen RGB , CMYK en PMS kleuren?
RGB kleuren (voor beeldschermen)
RGB is een afkorting voor de primaire kleuren; rood, groen en blauw. Wanneer je een bestand opmaakt in RGB-kleuren werk je met 6 cijfers (hexadecimalen) die aangeven om welke kleur het gaat. De eerste 2 cijfers geven het rood aan, de tweede 2 cijfers het groen en de laatste 2 cijfers het blauw. Zo staat #000000 bijvoorbeeld voor zwart. Ook foto’s bestaan standaard uit RGB-kleuren. Het RGB-model werkt met licht.
Met deze kleurencombinatie kun je behalve zwart ook hele felle kleuren creëren doordat het uitgangspunt licht is. Denk hierbij aan een computerscherm (websites), televisie, smartphone. Een uitgeschakeld beeldscherm is zwart (kleurloos) door middel van toegevoegd licht ontstaan de kleuren.
RGB-kleuren zijn dus niet geschikt voor drukwerk. Wanneer je een RGB-bestand als drukbestand aanlevert, zal deze omgezet worden in CMYK, waardoor de kleuren in je ontwerp niet meer 100% overeen zullen komen met het drukwerk.
CMYK kleuren (voor drukwerk)
CMYK staat voor de kleuren Cyaan, Magenta en Yellow. Door de kleuren cyaan, magenta en geel te mengen ontstaat geen zwart, hooguit donkerbruin, daarom is de kleur zwart (K) toegevoegd. Door deze vier kleuren in verschillende doseringen met elkaar te combineren kunnen alle kleuren in het CMYK-spectrum worden nagebootst. Uw inktjetprinter werkt ook met deze 4 kleuren inkt, daarom zal een print van het ontwerp representatiever zijn voor het uiteindelijke drukresultaat dan uw beeldscherm.
PMS/PANTONE kleuren (voor drukwerk)
Naast RGB en CMYK kleuren zijn er ook PMS-kleuren. Er zijn ruim 1100 kleuren gedefinieerd door het bedrijf Pantone, die elk hun unieke nummer hebben. Met deze unieke nummers wordt gegarandeerd dat een kleur overal ter wereld exact gelijk is. Hierdoor zijn Pantone kleuren uitermate geschikt voor bedrijfslogo’s en huisstijlen. Pantone kleuren kunnen niet goed nagemaakt worden met CMYK omdat Pantone kleuren alleen worden gemaakt door 15 basis pigmenten inclusief zwart en wit. Door bepaalde hoeveelheden van één pigment te mengen met een bepaalde hoeveelheid van één andere pigment ontstaat er één kleur van alle Pantone kleuren.
Wat is het verschil tussen COATED en UNCOATED papier?
Er zijn eindeloos veel papiersoorten, maar ze zijn altijd coated of uncoated. Het verschil tussen deze papiersoorten schuilt in de kleurkracht; hoe groter de kleurkracht, hoe beter en scherper de kleuren van je ontwerp worden weergegeven.
Coated papier
Is gestreken papier met een gesloten oppervlakte. Dit leidt tot een grotere kleurkracht. Wanneer de kleuren in je drukwerk zo veel mogelijk overeen dienen te komen met de kleuren in je ontwerp, raad ik je dus aan om voor coated papier te kiezen.
Uncoated papier
Uncoated papier is niet gestreken en heeft ongeveer 20% meer inkt nodig, terwijl er meer dan 50% minder kleurtinten weergegeven kunnen worden. Dit komt onder andere door de open structuur van het papier, waardoor de inkt meer wordt geabsorbeerd. Als u een natuurlijke uitstraling wilt creëren bent u wellicht beter af met uncoated papier.
Gebruik een kleurenwaaier
De kleuren op je beeldscherm, of van een geprint voorbeeld, zijn dus geen betrouwbare referentie voor het uiteindelijke drukwerk. Wanneer je van te voren een goede indicatie van de kleur wilt hebben, kun je gebruik maken van een kleurenwaaier of kleuropbouwboek. Houd hierbij ook rekening met de kleur van het papier en het licht waarin je de kleur beoordeelt. Wanneer je bijvoorbeeld een gelige papiersoort kiest, zullen de kleuren anders uitvallen dan wanneer je een spierwitte papiersoort neemt. Iedere grafische vormgever en/of drukker heeft deze kleurenwaaiers wel in huis, dus maak een afspraak om deze te bekijken, zo weet u wat u uiteindelijk kunt verwachten.